1. way of thinking

Ανιχνευτής Ψεύδους (μέρος 2ο)

      Στη πρώτη φάση οι σκύλοι έδειξαν την καθιερωμένη εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και ως εκ τούτου η πλειονότητα αυτών “υπάκουσε” στις υποδείξεις του ανθρώπου. Αντίθετα, στην τρίτη και τελευταία φάση, οι σκύλοι διδάχθηκαν επαρκώς από την αναξιοπιστία του ανθρώπου στη δεύτερη φάση και έτσι ένα ποσοστό μόλις οχτώ τις εκατό τελικά ακολούθησε τις ανθρώπινες οδηγίες.

      Οι σκύλοι όμως μέσα απ’την όλη διαδικασία του πειράματος έμαθαν για την αφερεγγυότητα του ανθρώπινου είδους συνολικά ή μήπως μοναχά τον συγκεκριμένο εμπλεκόμενο άνθρωπο το ψέμα αποκλειστικά βαραίνει και χαρακτηρίζει; Για να απαντήσουν σε ένα τέτοιο ερώτημα οι ερευνητές επανέλαβαν το πείραμα με 26 νέους σκύλους. Τα δύο πρώτα σκέλη της έρευνας ήταν πανομοιότυπα με την προηγούμενη μελέτη – στη πρώτη φάση, ο άνθρωπος υποδεικνύει ορθά το δοχείο με το φαγητό και στη δεύτερη φάση, ενώ οι σκύλοι γνωρίζουν το τυχερό δοχείο, ο άνθρωπος υποδεικνύει το άδειο. Στην τρίτη φάση όμως γίνεται το κόλπο: ο άνθρωπος/ψεύτης της δεύτερης φάσης αντικαθίσταται από έναν ολότελα άγνωστο στους σκύλους άνθρωπο, ο οποίος καθοδηγεί εκ νέου ψευδώς τους σκύλους στο άδειο δοχείο. Παραδόξως, οι σκύλοι – στην πλειονότητα τους – ακολουθούν τις υποδείξεις του. Είμαστε πάντα αθώοι μέχρι να αποδειχθούμε ψεύτες, μα προσοχή, οι σκύλοι έχουν τον νου τους. Οι αξιομνημόνευτες αυτές κοινωνικές δεξιότητες των σκύλων εκδηλώνονται με την περίφημη κουταβίσια εξωστρέφεια και μια αρχική αναβλύζουσα εμπιστοσύνη στους ανθρώπους που επιδεικνύουν από νωρίς (~5η εβδομάδα ζωής και έπειτα) – καθώς τότε ξεκινούν να μας ξεχωρίζουν από το δικό τους είδος.

      Σε συνέντευξη της στο BBC, η Takaoka επισήμανε ότι αυτό που συνέβη στο δεύτερο πείραμα συνέβη διότι οι σκύλοι χρησιμοποιούν τελικά τις εμπειρίες/εντυπώσεις από τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και αποφασίζουν/επιλέγουν καθορίζοντας – κατά περίπτωση – ποιον να εμπιστευτούν και ποιον όχι. Σύμφωνα με την ίδια, οι σκύλοι έχουν μια πιο εξελιγμένη κοινωνική νοημοσύνη (sophisticated social intelligence) από ότι είχαμε ποτέ σκεφτεί. Μια νοημοσύνη που εξελίχθηκε κατά την μακρά περίοδο συμβίωσης τους με τους ανθρώπους.

      Με άλλα λόγια, καθώς οι σκύλοι συναναστρέφονται τους ανθρώπους, διαρκώς προσπαθούν να καθορίσουν τη “φύση” και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Χρειάζονται τέτοιου είδους πληροφορίες ώστε να προβλέπουν τις μελλοντικές συμπεριφορές μας και να διαμορφώνουν αντιστοίχως και αναλόγως τις δικές τους. Οι σκύλοι κρατάνε σημειώσεις αν είστε συνεπείς και αξιόπιστοι και δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Δε θα σας εμπιστευτούν αν είστε αντιφατικοί. Διότι – παραφράζοντας Λα Ροσφουκώ – “Το βασικό στοιχείο μιας καλής αλληλεπίδρασης δεν είναι τόσο η εξυπνάδα, όσο η εμπιστοσύνη.”