Οι σκύλοι σηκώνουνε αστεία; Σηκώνουν άραγε ψέματα; Τα δεν ήμουν ο εαυτός μου, δεν ήξερα τι έλεγα, ούτε τι έκανα, δεν είναι αυτό που νομίζεις, οι σκύλοι λέτε τα καταπίνουν;
Ας ξεκινήσουμε με μια πολύ σύντομη αναφορά σε κάτι βασικό, χαρακτηριστικό της ίδιας της ύπαρξης, την τυραννία της επιλογής. Όχι βεβαίως με την φαντασιακή έννοια της ελεύθερης και ανεπηρέαστης βούλησης, αλλά περισσότερο μιας Χίμαιρας, μιας επιλογής που μονίμως δείχνει να επηρεάζεται από ετερόκλητα στοιχεία. Η έννοια της επιλογής προφανώς αφορά και τους σκύλους. Οι σκύλοι διαρκώς αποφασίζουν και επιλέγουν. Συνεπικουρούμενοι από μια εκ γενετής ανάγκη να προκύψει “ίδιον όφελος” – όπως όλοι άλλωστε- εγωιστικά ξεκινούν και κάνουν τα πρώτα βήματά τους. Τέτοιο όμως – ένα προσωπικό κέρδος – εδράζει ουσιαστικά και στο πυρήνα της οιασδήποτε από τις σκυλίσιες επιλογές (άλλως συμπεριφορές) που ευχαριστεί ή δείχνει να “ενδιαφέρει” τους ανθρώπους. Αυτό που τελικά τείνει να ευχαριστεί τους σκύλους, είναι να ευχαριστούν τους ανθρώπους, να ακολουθούν υποδείξεις και να καλύπτουν απαιτήσεις. Για να φτάσει να συμβεί υγιώς κάτι τέτοιο θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σταθερό και συνεπές πλαίσιο συνεννόησης με τους ανθρώπους που θα αφαιρεί σταδιακά την έννοια του Εγωισμού εκατέρωθεν και θα καλλιεργεί, θα ριζώνει την έννοια της Αξιοπιστίας.
Η ορθή προσέγγιση ανατροφής και αγωγής ζητά από τους ανθρώπους ήπια, ευχάριστη και συστηματική καθοδήγηση με βασική αποστολή μια φερέγγυα διαχείριση των συνεπειών των σκυλίσιων επιλογών. Εάν αναληθώς δηλαδή καθοδηγείς τον σκύλο σου, εάν η διαχείριση των συνεπειών των πράξεων είναι αντικρουόμενη και συγχυσμένη, αν δεν είσαι ότι λες, αν δεν συμβαίνει αυτό που υποσχέθηκαν οι κατα τα λοιπά “φερέγγυες υποδείξεις” σου, ο σκύλος σου ξέρει οτι είσαι ψεύτη και χάνεται προοδευτικά η εμπιστοσύνη στις πληροφορίες που του δίνεις.
Σχετικές μελέτες που πρόσφατα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό “Animal Gognition” από ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής την Akiko Takaoka του Kyoto University της Ιαπωνίας (Akiko Takaoka, Tomomi Maeda, Yusuke Hori & Kazuo Fujita, (2015). Do dogs follow behavioral cues from an unreliable human? Animal Cognition,18, 475–483), αποδεικνύουν ότι οι σκύλοι θα ακολουθήσουν υποδείξεις/εντολές (commands) από ανθρώπους με ιστορικό αξιοπιστίας (track record of being trustworthy).
Στην πρώτη εξ αυτών, συμμετείχαν 24 σκύλοι και βασίστηκε σε μιαν αλήθεια. Οι σκύλοι επιτυγχάνουν να αντιλαμβάνονται την κατεύθυνση ή το σημείο το οποίο ορίζει με τις υποδείξεις του ο ανθρώπινης δείκτης (finger–pointing). Από δύο δοχεία – εκ των οποίων το ένα έκρυβε τροφή – παρουσιάστηκαν στον εκάστοτε συμμετέχοντα στη μελέτη σκύλο. Στην πρώτη φάση, ο άνθρωπος υπέδειξε στον σκύλο το δοχείο με το κρυμμένο φαγητό και ο σκύλος – όπως αναμενόταν – ανταποκρίθηκε, ακολούθησε την ανθρώπινη καθοδήγηση και έλαβε ανταπόδοση (reward). Η δεύτερη φάση ήταν έτσι σχεδιασμένη, ώστε ο άνθρωπος να αποδειχτεί εξαιρετικά αναξιόπιστος. Πράγματι, ενώ ο σκύλος παρακολουθούσε την όλη διαδικασία, ο άνθρωπος φανέρωσε ότι ένα από τα δοχεία περιέχει φαγητό και λίγο προτού αφεθεί ο σκύλος να προσεγγίσει, ο άνθρωπος του υπέδειξε το άδειο δοχείο και τον παρότρυνε να το “επιλέξει”. Η τελευταία φάση του πειράματος ήταν μια επανάληψη της πρώτης φάσης, στην οποία θυμίζω ο άνθρωπος υποδεικνύει στον σκύλο το δοχείο με την τροφή.
Τα αποτελέσματα του πειράματος ήταν σημαντικά.
(συνεχίζεται…)